Događaji i priče iz muzeja

16. 06. 2017.

OGLEDALO ISTORIJE – snimci beogradskih fotoreportera 1930-1941 – iz Zbirke Svetozara Grdijana

U petak, 16. juna u 19 časova, u Zbirci strane umetnosti u Novom Sadu (Dunavska 29.) Branislava Jordanović, muzejska savetnica otvoriće izložbu "OGLEDALO ISTORIJE – snimci beogradskih fotoreportera 1930-1941 – iz Zbirke Svetozara Grdijana"

 

Muzej grada Novog Sada domaćin je izložbi OGLEDALO ISTORIJE, koju je postavio Muzej grada Beograda. Autor izložbe je Darko Ćirić, muzejski savetnik Muzeja grada Beograda.

Izložba i prateća publikacija su predstavile jednu od najvećih fotografskih kolekcija, koja čini važan deo srpskog fotografskog nasleđa. Akvizicijom iz 1971. godine, kada je od Katice Grdijan otkupljena zaostavština njenog pokojnog supruga, predratnog fotoreportera Svetozara Grdijana, u Muzej grada Beograda stigla je kolekcija od oko 11.000 izvornih negativa, profesionalnih fotografskih snimaka, nastalih, osim nekoliko izuzetaka, tokom četvrte decenije 20. veka.

Kolekcija Svetozara Grdijana ilustruje turbulentnu deceniju tokom koje se, pod maskom državnog, nacionalnog i političkog jedinstva, sa zebnjom prate nagoveštaji drame koja će kulminirati izbijanjem Drugog svetskog rata.

Izložba i katalog predstavljaju izbor reprezentativnih reporterskih fotografija podeljenih u šest tematskih celina: kraljevska porodica, politika, događaji, društvo, grad i sport.

Nivo profesionalne odgovornosti i nenametljiva lakoća dostizanja istovremeno najviših standarda informativne, tehničke i umetničke forme, predstavljaju Svetozara Grdijana kao pouzdanog autora istorijske dokumentarne fotografije. Autora koji, u pojedinim segmentima, doseže i nivo koji se može smatrati vrhunskim dometom predratnog srpskog žurnalizma.

Svetozar Grdijan je rođen 1897. u Virovitici (Hrvatska). U Beograd se preselio posle Velikog rata. Oženio se Katicom Benčić i u narednim godinama dve porodice, tako važne u istoriji srpske fotografije, ostaju povezane čvrstim ličnim i profesionalnim vezama.

U Vremenu Grdijan radi kao fotoreporter od druge polovine dvadesetih godina. To je period u kojem dolazi do promene vizuelne forme dnevne štampe. Fotografija postaje novi sadržaj koji obogaćuje ponuđenu informaciju i neposredno utiče na broj čitalaca, tiraž i konkurentnost novina. U ovim okolnostima i Svetozar Grdijan brzo gradi karijeru pouzdanog, tehnički obrazovanog, dinamičnog fotoreportera, sposobnog da odgovori svim zahtevima modernog žurnalizma.

Jula meseca 1941. godine je urednik fotografije ratnog Novog vremena i ostaje na tom mestu do hapšenja, u proleće 1944. Pod nedovoljno jasnim okolnostima i posle više hapšenja i saslušanja od strane Gestapoa deportovan je u koncentracioni logor Dahau gde je dočekao kraj rata. U tek oslobođenom logoru, 3. jula 1945. preminuo je od posledica iscrpljenosti i bolesti.

---